Objestifya Sobronya

"Emperyalizme karşı savaşta millet bir olsun, milletler eşit olsun" Sultan Galiyev

7 Mayıs 2016 yayın haberde okuduğumuz; "Gürcistan 'ın Ahıska bölgesinden Orta Asya'ya sürgüne gönderilen Türkler arasında yer alan 'Emil Gamidov' üç buçuk yaşındayken sürgün edildiği köyünü 72 yıl aradan sonra;TİKA, Tiflis ve Bişkek Büyükelçiliklerinin katkılarıyla ,Kırgızistan Ahıska Türkleri Derneği yönetimi,1944'te Kırgizistan'a sürülen Türklerden bugünkü Gürcistan'ın hayatta olan yaşlılar ve refakatçileriyle birlikte toplam 40 kişilik heyete anavatanını gezdirdi"

Kelime anlamı ,jeopolitik durumu,siyasi kimlikler açısından Türkiye'de sesini duyurmaya çalışan ,TC vatandaşlığı hakkı verilse dahi azınlık duygusunu üzerinden atamayan ,eksik araştırmalardan biri de Kafkas/Caucas 'dır.

Fakat terimsel bölgeler çeşitlilik icab ettiğinden tek başına Çerkesler ya da Kırım'ı kapsamamaktadır.İfadelendirirken örn:Kafkasya Coğrafyasından İnguş halkı dememiz daha doğru olacaktır.Nitekim Gürcistan,sınırında Türkiye,Rusya,Azerbaycan ve Ermenistan'a komşu Güney Kafkasya Bölgesi'nde yer almaktadır .

Yunan Mitolojisi'nde "Promethe" denen,Firdevsî'nin Kaf Dağı,Anka'nın gizlendiği,Cebel-ül Elsan zerafeti taşıyan folklorik dansları ve kıyafetlerine hayranlık beslediğimiz insanların ülkesidir.Tanım tarihi MS 479 'a dayanmaktadır.Ve II.Dünya Savaşı akabinde SSCB baskıcı rejim madurlarıdır Kafkasyalılar.2013 "Kafkasya Sürgünü 150.yılı" başlığında türlü yazılı ve görsel çalışmalar hazırlandı.

Gürcistan Demokratik Halk Cumhuriyeti

Karşımıza maddeler halinde çıkan başlıklar; 3 Mart 1878 Ayastefanos Ant. 16 Mart 1921 Moskova-Kars Ant 1886 Berlin Ant. 1918 Brest Litovsk Ant. 1991 SSCB Dağılması 1829 Edirne Antlaşması

"1326 Moğol İstilası'ndan 19.yüzyıla kadar Osmanlı hakimiyeti vardı." Kuzey Kafkasya topraklarına ilk adım Otlukbeli Savaşı ile başlıyor.Yavuz Sultan Selim,Kanuni Sultan Süleyman ve IV.Murad Seferleri Doğu haricinde de gerçekleşmiştir.11-13.yüzyılların Gürcü Krallığı refah dönemler görmüştür.O zamanki 330 yılı kabul edilen resmî din Hristiyanlıktır ,en eski yerleşim bölgesi olması hasebiyle.

Topkapı Sarayı'nda III.Ahmed 'in haritalarında "Turan" başlıklı yer alan yurtlardan biri de "Memleket-i Gürcistan" bilgisidir.Rusya'nın Kabardey'i işgaliyle başlayan ,Kafkas Rus Savaşı olarak adlandırılan Tarihi vaka 1864'de sonlanıyor.Osmanlı Rus Savaşı ise 1877-1878 yılları arasında gerçekleşmiştir.

(Alıntı) Resmi Rus Tezi'ne göre ;"Kafkas Savaşı " ,"Müstakil Gürcistan" (sonra da Kafkasya) General Aleksey Yermolov'un Kafkasya'nın 'nihai fethi ' için önerdiği planın,I.Aleksendr tarafından onaylandığı 1817'de başladı"

1878'de Balkanlar'dan gelen göç ile Osmanlı topraklarında nüfus artışı ile Türkçe'ye hakimiyet kuvvetlenmiştir.(1876) Kafkas göçleri ile de İslam Politikası Anadolu'da hızla yayılmıştır.

(Nüfus artışında insanların Trabzon'da yaşadığı yığılma kaynaklı) Göçmenlerin ,geçici iskan edindikleri bölgeler de kara ve deniz yoluyla ulaştıkları yerler Trabzon ,Samsun,Sinop limanlarıdır.Kafkasya'nın sahil kesimlerinde yaşayan Abhazya göçmenleri önce Trabzon Limanı'na sonra en yakın limanlara (Ordu,Samsun,Sinop,İnebolu) taşındıklarını görüyoruz.

Kemal Saylan'ın makalesinden edindiğim bilgiye göre;Batum'dan yola çıkan Hopa'da bir süre kalan 6.000 kişilik nüfustan da bahsedilmektedir.Kendi istekleri ile Ordu ve Ünye'ye nakil edilecekleri 'Batum Vapuru' gönderilmiş.

İstiklal Harbi yıllarına geldiğimizde 1917 Bolşevik İhtilali kavramına rastlıyoruz.Ankara Hükümeti 'ne bakacak olursak ,1920'de Demokratik Gürcistan Cumhuriyeti ilişkileri (Sovyetten önce )20 Mart 1921'e kadar sürmüştür.Dönemin öne çıkan siyasi isimlerinden Bekir Sami Bey ve Kazım Bey arasında kurulan müttefik yapı faaliyetleri karşılıklı ziyaretlerde Mustafa Kemal Paşa'nın tutumu diğer batılı devletlerce tanınmasını sağlamıştır.Ulaşılan Dimitri Şalikaşvili 'nin günlüklerini incelemeliyiz.

Dimitri'nin günlüğünden , 13 Şubat Ankara'da basılan "Hakimiyeti Milliye" gazetesinde Türkiye -Gürcistan Dostluğu adlı bir makale basılmıştır.Makalede "Meclis Gürcistan'ı resmen tanımış.Elbette yeni kurulan Cumhuriyet için bu çok önemlidir ,ama bize göre Türkiye-Gürcistan dostluğunu Gürcüler daha çok önemsiyorlar.Gürcüler mutluluk ile barışın genel rehinine komşularıyla iyi ilişkiler kurarak kavuşabilirler.Onlar ,Türkiye'de en samimi en iyi niyetli dost bulabileceklerinden emin olacaklar"

3 Mart 1918'de Sovyet Rusya ile Dörtler İttifakı (Almanya,Avusturya,Macaristan,Osmanlı, Bulgaristan) arasında imzalanan Brest Litovsk 'un IV.Maddesince bahsi geçen bölgelerin Osmanlı 'ya iade edilmesine Güney Kafkasya itiraz etti.(Kars-Ardahan-Batum)

Sovyet Sonrası dönemde etnik ayrımcılığa maruz ülkelerden biri de Gürcistan'dır.Abhaz Halkı direnerek 11 Mayıs 1918'de Kafkas Dağlı Halk Birliği" kurmuştur.26 Mayıs 1918'de Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti kuruldu.Politik engellerin odak noktasıydı.Abhaz ve Gürcü halk arasında "fedaratif" çatışmalar yaşandığını görüyoruz.

1950'den 1990'a kültürel sekteye uğratılan Abhazlar ,Gürcü nüfusuna dahil edilerek sayılmıştır.Şubat 1921'den beri var olan Sovyet Gürcistan yasa dışı hükümsüz ilan edilerek ayaklanmaya sebebiyet vermiştir.

Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti İşgali
"Gürcistan'ın dezavantajlarından biri de ,etnik azınlıkların coğrafi olarak sınır bölgelerine yoğunlaşmış olmasıdır.Örneğin;Tiflis ile Rusya Fedarasyonu 'nu birleştiren yollar Abhaz ve Osetlerin denetimi altındadır"

Internatianol Journal of Black Sea Studies makalesinden alıntılama ile cümlelerime devam edeceğim; "Batum'u işgal eden İngilizler 1919 başından itibaren buradaki demograf yapı nedeniyle sıkıntılar yaşadı.İngilizler ,Batum'u Haziran 1920'de Gürcülere teslim ederek Temmuz 1920'de tamamen boşaltınca ,Gürcistan 7 Temmuz tarihinde uzun zamandır beklediği işgali gerçekleştirdi."
Ermeni Meselesi için hareket eden Ankara Hükümeti Kazım Karabekir komutasındaki Türk Ordusu'nun büyük zafer elde etmesiyle de Aralık 1920'de Gümrü Antlaşması imzalandı.
25 Şubatta Tiflis'ten çekilen Gürcü Hükümeti ,14 Mart'ta Sovyetler'le Müttefik Devletlere ait gemilerle memleketi terketti.19 Mart'ta Gürcistan'da Sovyet Cumhuriyeti ilan edildi.
1991 referandumlarında Gürcistan Devlet Bağımsızlığı ilan edilerek yeniden kurulduğu sözleşmesi yürürlüğe getirildi.
1995'de Gürcistan'ın talebi üzerine Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) Abhazya 'ya ağır yaptırımlar içeren ambargo uygulamaya başladı.Öncesi yaşanan hadiselerde 1925/1978 anayasaları tartışılmaya devam etti.
22 Kasım 2003'de "Gül Devrimi" ile Gürcistan başkanı Şevardnadze görevinden ayrıldı.
Abhazya ve Osetya bölgeleri ,Rusların ayrılıkçı panosunda yer aldığından 2008 yılı çıkan çatışmalarda Tiflis'in Güney Osetya'ya yaptığı bombalı saldırıda Rus Ordusu Gürcistan topraklarına girdi .
12 Ağustos 2008'de ateşkes mutabakatına varıldı .

Tuğba Şahin